Stem cell-derived exosomes – action, role and clinical use
dr n. med. Lidia Majewska
Słowa kluczowe: egzosomy MSC, anti-aging, działanie przeciwzapalne, immunomodulacja, medycyna regeneracyjna
Streszczenie
Egzosomy (ang. exosomes) są nanopęcherzykami wydzielanymi przez komórki, służącymi jako mediatory do komunikacji międzykomórkowej. Ich unikalną zawartość stanowią cząsteczki kwasów nukleinowych, białek i lipidów, które odzwierciedlają cechy komórek wytwórczych. Egzosomy pochodzące z mezenchymalnych komórek macierzystych (egzosomy MSC) zyskały duże zainteresowanie ze względu na ich funkcje immunomodulacyjne i regeneracyjne. Wiele badań wykazało przeciwzapalne, przeciwstarzeniowe i stymulujące gojenie ran działanie egzosomów MSC w różnych modelach in vitro oraz in vivo. Postęp w dziedzinie biologii egzosomów będzie prawdopodobnie prowadził do ich szerokiego klinicznego zastosowania, zwłaszcza w chorobach onkologicznych i neurodegeneracyjnych.
Niniejszy przegląd oparto na publikacjach, które opisują potencjał terapeutyczny egzosomów MSC oraz ich sposób działania w wybranych jednostkach chorobowych, w tym w chorobach skóry. Zwrócono również uwagę na środki kontroli wymagane do opracowania i zastosowania terapii opartych na zastosowaniu egzosomów.
Key words: MSC-derived exosomes, anti-aging, anti-inflammatory effects, immunomodulation, regenerative medicine
Abstract
Exosomes are nanobubbles secreted by cells, serving as mediators for intercellular communication. Their unique contents consist of particles of nucleic acids, proteins and lipids, which reflect the characteristics of exo-forming cells. Exosomes derived from mesenchymal stem cells (MSC exosomes) have gained much interest due to their immunomodulatory and reewogenerative functions. Many studies have demonstrated the anti-inflammatory, anti-aging and wound healing stimulating effects of MSC exosomes in vitro and in vivo models. Advances in the field of exosome biology are likely to lead to their widespread clinical application, especially in oncological and neurodegenerative diseases.
This review is based on publications that describe the therapeutic potential of MSC exosomes and their mode of action in selected disease entities, including skin diseases. Attention is also given to the control measures required for the development and use of exosome-based therapies.
